Dokument lokacyjny Niezabyszewa

(Źródło: Tomasz Rembalski, 625 lat parafii św. Mikołaja w Niezabyszewie, Gdańsk 2018)

Bytów, 29 września 1393 r.

Or.: nieznany 

Trans.: Wg R. Cramera (zob. niżej) w 1858 r. znane były trzy transumowane kopie dokumentu zapisane na pergaminie z przywieszonymi pieczęciami, które przechowywano w sołectwie w Niezabyszewie: 1) księcia Barnima Starszego z 1544 r., 2) księcia Barnima Młodszego w Bytowie z dn. 31 września 1580 r. i 3) króla Władysława IV w Warszawie dn. 8 czerwca 1637 r. G. Labuda (Inwentarze…) podaje datę 8 lipca 1637 r. 

Druk: R. Cramer, Geschichte der Lande Lauenburg und Bütow, II Th. Urkundenbuch, Königsberg 1858, s. 195–196.

Tłum.: Tomasz Rembalski

Wir Bruder Syvert Gross Pfleger zu Butow mit Willen und Ratth Unsers Ersamen Gross Kumthors und unserer andern Ersamen Obristen geben und verleihen Unserm getrewen Hermann Undt seinen rechten Erben und Nachkomlingen das Schultzen Ampt zu Damesdorf mit sechs freien Hufen ewiglich und erblich zu besitzen zu kölmeschem Rechte, darin zu habende das dritte Theil an haben ahn allem Gerichte sonder die Landstrasse und Todschläge. Auch was er Garten in dem Dorfe gemachen kan, da sol ehr das dritte Theil ahn haben, ehr sol auch haben das dritte Theil am Kreizen Zinse undt sechs morgen fryer wiese ausser seinem Hufschlage. Auch sol ehr haben das schwarze Sehichen, das da liegt im Velde. Auch von sonderlicher Gnade geben wir Ihme undt auch dem Pfarrherrn freye Vischerey auf Unserm Sehe mit kleinem gezeuge zu ihrem Tische. Darvor sol ehr und seine erven undt Nachkomlinge Uns dienen gleich andern Schultzen in dem Lande. Von solchem erve sol ehr auch das vorgenandte Dorf besetzen, das da überall vierzigk Hufen binnen seinen Grenzen behalten sol, vj zu dem Gerichte und iv zu der Pfare undt dreissig sollen Uns zinse, jgliche Huve eine halbe Mark auf St. Martins Tagk. Und sol Uns machen eine halbe Morgen Hewes und thuren, wo Wir es heissen. Die vorgenannten vierzigk Huven sol das Dorf ewiglich behalten vort mehr nicht ander weide zu messen, binnen seinen bewiesenen gezeichneten nachgeschriebenen Grenzen, die sich anheben von dem Klingenborn undt gehen auf bis zu dem Stoben bei dem kleinen Sehe, von dem Stoben mitten über die Wiese biss auf die Elre, von den Elre bis zu der Eiche gen Damerkow, von der Eiche fort auf bis zu der Voss khule, von dannen gerichte zu gen biss zu dem Pogen Pfule, von dem Pogen Pfule mitten gericht auf dem Borin, von dannen bei langk dem Sehe bis in die Borin Becke das vliess vort entlangk biss in die Bütow; von der Butow nedder biss widder zu dem Klingenborne. Zu mehrer Gezeugnuss dieser Gabe so haben Wir Unser Haus insigel ahn diesen Briv gehangen, der gegeben ist zu Butow in der jar Zal Unsers Hern Jesu Christi 1393 am St. Michaels Tagk [29.September]. Da ist beigewest Unser Landrichter Nitza von Pomisko und Unser alter Bürgermeister undt Unser Caplan Her Peter. &c. 

*     *     *     *     *

My, brat Zygfryd Grans, prokurator w Bytowie, z woli i rady naszego wielkiego komtura i naszych pozostałych zwierzchności, dajemy i obdarzamy naszego wiernego Hermana,  jego prawych dziedziców i potomków, sołectwem w Niezabyszewie z sześciu wolnymi włókami, na wieczne i dziedziczne posiadanie na prawie chełmińskim; w tym trzecią częścią kar sądowych, bez sądownictwa drogowego i kryminałów. Także powinien otrzymywać trzecią część [dochodów] od zagrodników we wsi; powinien też mieć trzecią część czynszu karczemnego i sześć wolnych mórg łąki poza jego działem włókowym. Także powinien mieć jeziorko czarne, które położone jest w polu. Także szczególną łaską dajemy mu, a także proboszczowi, wolne rybołówstwo w naszym jeziorze małymi narzędziami dla własnego stołu. Za to ma obowiązek on, jego dziedzice i potomkowie służyć nam podobnie jak pozostali sołtysi w kraju. Wymieniona wieś w całości powinna w swych granicach obejmować 40 włók, w tym: 6 włók władzy sądowej (sołtysa), 4 włóki proboszcza i 30 wszelkiego rodzaju włók, od których osadnicy będą płacili nam po pół grzywny na dzień św. Marcina [11 listopada]. Wieś będzie zobowiązana do podwód i do żęcia siana na pół morgi, [tam] gdzie my wezwiemy. Wymienione 40 włók powinna ta wieś wiecznie zachować; aby nikt inny nie mógł na nich paść [swych stad] objaśniono, poprowadzono i opisano ich granice , które zaczynają się od Borui (Klingenborn) i stąd biegną, aż do skraju lasu (Stoben), obok małego jeziorka (kleine Sehe), stąd między skrajem lasu a łąką (Wiese), aż do olch(y) (Elre). Od olch aż do dębu (Eiche) w kierunku Dąbrówki (Damerkow), od dębu do lisiego dołu (Voss khule), stąd kieruje się na ropuchowe błotko (Pogen Pfule), od ropuchowego błotka  kieruje się na strumień Borin, przechodząc obok jeziora (Sehe) do kotliny strumienia Borin (Borin Becke), dalej wciąż wzdłuż strumienia, aż do Bytowa. Od Bytowa [dalej] pod prąd rzeką Borują. Dla pomnożenia wiarygodności tego nadania, mamy pieczęć naszego domu, którą przywieszamy do tego listu. Dane jest w Bytowie w roku Pana Naszego Jezusa Chrystusa 1393, w dzień św. Michała [29 września]. Przy nadaniu byli obecni: nasz sędzia ziemski Mikołaj z Pomyska, nasz stary (były) burmistrz i nasz kapelan Piotr i inni.